Coronamaatregelen

 Al eerder schreef ik dat de diverse pleegzorginstellingen verschillend omgaan met de richtlijnen vanuit de overheid. Binnen mijn gezin zorgt dit ervoor dat ik de omgang met twee kinderen gewoon kan laten doorgaan (behalve als er iemand binnen onze omgeving ziek wordt uiteraard), maar een ander kind heb ik al sinds het begin van de maatregelen niet meer gezien. Ja, via de computer, maar een half uurtje of zelfs een heel uurtje beeldbellen is toch heel wat anders dan een hele dag met elkaar doorbrengen.

Tot mijn grote verrassing las ik een oproep van André Rouvoet (ChristenUnie) aan ouders, om de coronatijd niet te gebruiken om hun kind fysiek contact met de andere ouder te onthouden. Dat was gericht aan ouders in echtscheiding, maar dit is uiteraard ook van toepassing op mijn situatie. Toch?
Dat de organisatie die de deuren zo rigoureus heeft gesloten voor ouders hier anders over denkt, doet  pijn.

Mijn eigen houding in het hele coronagedoe is veel ontspannener dan wat ik om me heen zie. Ik weet dat het voor mij en mijn gezinsleden helemaal niet zo erg zou zijn om corona te krijgen. In de allermeeste gevallen blijft het immers bij milde symptomen. Ik ken mijn gezin. We zijn zo goed als nooit ziek. Niet verkouden, geen hoofdpijn, helemaal niets, al jaren. En bovendien - last but not least - vertrouw ik op mijn hemelse Vader, voor wie wij vele mussen te boven gaan.
Dit betekent overigens niet dat ik mij niet houd aan de richtlijnen. Maar binnen die richtlijnen kan er toch nog wel wat? Er is toch niet verordonneerd dat wij onszelf moeten opsluiten in onze huizen? Als er wordt gezegd dat een wandeling kan, dan maak ik gewoon een wandeling. En zorg voor voldoende afstand als er een andere wandelaar mijn pad kruist.

Afgelopen weekend had ik hier drie kinderen. We besloten om van het mooie weer te gaan genieten en patat te gaan halen bij de bekroonde snackbar, alwaar ons toegeblaft werd dat we 1,5 meter uit elkaar moesten gaan staan. Buiten. Dat we bij elkaar hoorden, hielp geen steek, want dat is niet iets wat de politie zou kunnen zien (behalve als ze goed kijken, mijn kinderen lijken heus wel op elkaar), en het was de verantwoordelijkheid van de gestresste snackbarhouder dat wij ons aan die regels hielden. Hetgeen wij uiteraard deden.

De meeste van mijn kinderen mag ik dus gewoon zien, zoals voorheen ook nu. Des te absurder komt mij voor dat ik mijn andere kind nog steeds op afstand moet houden. Vanaf deze week is daar wel wat verandering in gekomen, en dat is toch ook iets om blij mee te zijn. Er wordt een hoge mate van zelfbeheersing gevraagd, want we moeten wel op 1,5 meter afstand van elkaar blijven. MAAR we mogen samen een wandeling maken! En ook al is dat nog lang niet de hele of halve dag die we anders zouden hebben, en mogen we niet bij elkaar in de auto zitten en moeten we daar in de buurt ons ommetje maken, het is een stapje vooruit.

Om te voorkomen dat we onbedoeld toch de regel overtreden, neem ik een bezemsteel van anderhalve meter mee. Als reminder. En we bedenken een equivalent voor een knuffel.

 Los hiervan mail ik ook de organisatie. Ik wil hen laten weten dat ik me weliswaar buig onder hun regels, maar ook wat ik van die regels vind. Als klap op de vuurpijl heb ik ook contact met een andere hulpverlener binnen diezelfde organisatie, die het helemaal met mij eens is...
Toch is het belangrijk om de verantwoordelijkheid te laten waar die ligt, en dat is in dit geval bij degenen die deze regel hebben bedacht. Ik kijk wel uit om daar ongehoorzaam aan te worden.

En zo zorgt ook zo'n vervelende maatregel voor persoonlijke groei. Voor het durven toelaten van emoties, óók bij mijn kind, die immers belast is met dezelfde onbewuste destructieve patronen en nog aan het begin staat van zijn eigen persoonlijke ontwikkeling. En voor het durven aankaarten van mijn wens tot versoepeling...

Uithuisplaatsing - wat ik eerder had willen weten

 Als je kinderen uit huis worden geplaatst, is dat uiteraard hartverscheurend. Ik geloof echt dat alle betrokken professionals zich bewust zijn van de emoties die hiermee gepaard gaan bij ouders en kinderen. Wat ik óók denk te hebben ervaren, is dat hulpverleners soms dermate 'geprofessionaliseerd' zijn, dat ze wat raakvlakken missen met de belevingswereld van de gezinnen waar ze zo hun best voor doen. Daardoor komt sommige informatie anders over dan wellicht bedoeld.

Mijn eigen ervaring hiermee is dat ik een totaal verkeerde verwachting blijk te hebben gehad over de termijnen. Ik denk dat dit niet zo raar is, die verkeerde verwachting. Als de rechter een uithuisplaatsing uitspreekt van een half jaar, ook naar de kinderen toe, dan lijkt het mij heel logisch dat bij iedereen de hoop leeft dat er na een half jaar een oplossing is. Maar na dat halve jaar waren we eigenlijk nog geen steek opgeschoten, en dat kwam naar mijn beleving grotendeels doordat ik nog steeds geen eigen woning had. Dat werd mij ook gezegd, ook als ik vroeg wat ik kon doen: zorg jij nou maar voor een eigen woning.

Toen ik eindelijk de woning had, leefde ik dus in de verwachting dat de kinderen bij mij konden wonen. Dat bleek helemaal niet zo te zijn. Pas als je een eigen woning hebt, wordt er bij een uithuisplaatsing gekeken naar de mogelijkheid om kinderen terug te plaatsen, zo blijkt. En wat ik héél graag van tevoren had willen weten, is op welke manier er dan wordt onderzocht of je kunt zorgen voor een stabiele situatie. Dat je dan op een wachtlijst komt, en dat het lang kan duren voordat je aan de beurt bent.

De laatste dagen worstel ik hier ontzettend mee. Want, hoe groot ook mijn vertrouwen is op God, dat Hij de touwtjes in handen heeft, en dat alles, ook deze slopende tijd, een plek heeft in Zijn plan, ik ben ook gewoon een moeder voor wie het allemaal wel héél lang duurt.

Ik sprak hierover met een van de begeleiders van de woonplek van een van mijn kinderen. Zij suggereerde dat voogden een beetje uit het oog verliezen dat ouders niet op de hoogte zijn van 'hoe het gaat'. Dat ze zaken als bekend veronderstellen. En dat dit o.a. kan zorgen voor miscommunicatie.

Nou denk ik niet dat veel voogden en andere hulpverleners dit blog lezen, maar ik denk dat dit iets is wat op ontzettend veel terreinen een rol speelt: communiceren vanuit je eigen belevingswereld, en denken dat de ander het zo opvat als je het bedoelt.

Laat dat nou een les zijn die ik zelf ook ter harte kan nemen!

Bij de ander komen

 Het wordt me steeds duidelijker hoe mooi het leven kan zijn als je in staat bent om bij de ander te komen. Onder andere een film heeft me hiertoe gebracht, de film heet What dreams may come, met Robin Williams. 

De film gaat over het hiernamaals en bevat een aantal interessante gedachten over het hoe en waarom van het hiernamaals op zich. Mocht je een beetje op mij lijken, vind je het vast leuk om de film te bekijken. Het thema waar ik nu over schrijf, loopt als een belangrijke verhaallijn door de film heen. De hoofdpersoon Chris, overlijdt en komt in de hemel terecht. Zijn vrouw Annie blijft ontroostbaar achter. Hij wil haar troosten, maar zij voelt hem niet. Zij wil zo graag herenigd worden met Chris dat zij zelfmoord pleegt. Maar wat zij niet wist, is dat mensen die zelfmoord plegen in een ander deel van de hemel komen, een deel zonder kleur en zonder geluk. Chris, die dit van een van zijn gidsen hoort, besluit om zijn vrouw te gaan zoeken. Hij vindt haar, maar zij herkent hem helemaal niet. Hij wil haar overhalen om met hem mee te gaan naar zijn kant van de hemel, waar het wonderbaarlijk mooi is, maar ze ziet geen enkele reden om dat te doen met iemand die voor haar een vreemdeling is. Hij wil haar overtuigen door te vertellen over hun gezamenlijke leven, maar het komt niet aan. Uiteindelijk weet hij nog maar één manier om haar zijn liefde te betuigen, en dat is bij haar te blijven, in de grauwte van haar omgeving. En dat blijkt er nou net voor te zorgen dat zij hem wél herkent, en dat ze toch samen in het hemelse paradijs kunnen wonen.

Ik herken dit thema als iets waar ik nog veel uit kan halen voor mezelf. Dat er een manier is om anderen - mijn kinderen vooral - te helpen om uit destructieve patronen te komen, maar niet op de manier die voor de hand ligt: "jij doet iets niet goed en ik wil je helpen om het wel goed te doen - jij moet veranderen - als je verandert word je gelukkig" etcetera etcetera. Dit thema, van complete acceptatie en bij de ander komen, komt ook naar voren in het boek Son-Rise dat ik aan het lezen ben, en waarin de ouders van het autistische jongetje Raun zijn wereld gaan verkennen omdat het kennelijk niet mogelijk was dat Raun hún wereld betrad. En hoe tegenstrijdig het ook klinkt, ook hier zorgde juist deze volkomen acceptatie ervoor dat Raun zich wél ging ontwikkelen.

Ongelooflijk he! En zo ontzettend mooi. 

Gelijk hebben en de waarheid

 Een familie die half uit elkaar ligt. Een van de broers heeft zoveel pijnlijke herinneringen aan het verleden dat hij heeft besloten niet naar een familiereünie te gaan. Hij meldt zich keurig af.

Een van de zussen vindt dat de broer het aan hen verplicht is om wel te komen. Zij zoekt hem op en probeert hem over te halen om zijn mening te herzien, maar tevergeefs.

Iets wat ik heel moeilijk heb gevonden om te leren, maar waar ik nu rotsvast van overtuigd ben, is dat mensen hun eigen waarheid hebben, én dat dit helemaal oké is. De broer in de situatie hierboven heeft "gelijk" dat hij luistert naar zijn behoefte van dat moment. En de zus heeft ook "gelijk" dat hij bij hen hoort en zich welkom en zelfs geliefd zou kunnen voelen. Wat je echter niet kunt doen, is je eigen gedachten, meningen en conclusies over de ander heen plakken. Want de ander heeft bijvoorbeeld een totaal andere beleving van dingen die er gebeurd zijn.

Een groot deel van mijn leven heb ik het erg belangrijk gevonden om gelijk te hebben. Om mijn waarheid te bezien als de waarheid. Dat niet erg bijdroeg aan onderlinge verbinding, nam ik voor lief, zo belangrijk vond ik mijn waarheid.

Ik herinner me goed mijn worsteling om te accepteren dat de ander evenveel recht heeft op zijn waarheid als ik op de mijne. En om los te laten dat er zoiets bestaat als "de absolute waarheid". Ik denk dat dit te maken heeft met mijn bewustwording van het leven in het algemeen. Dat het begon te dagen dat ik het niet altijd 100% eens hoefde te zijn met anderen, ook niet als het mijn levenspartner was, met wie ik samen kinderen grootbracht. Dat ik mag zoeken naar mijn eigen waarheid, en daar zeker over mag zijn, en dat ik tegelijkertijd mag accepteren dat de ander een andere waarheid heeft. (Herken je hierin de principes van de geweldloze communicatie?). Dat ik me niet verplicht hoef te voelen om iets te doen wat iemand anders graag wil (denk ook aan de familiereünie hierboven), maar dat ik ook die ander niet hoef op te leggen om te doen wat ik graag wil.

In mijn omgang met de kinderen heeft dit inzicht mij in toenemende mate geholpen. Eigenlijk is het zo simpel. Het is helemaal niet zo dat bij ruzies één van de twee gelijk heeft. Ze hebben allebei gelijk!

Hierbij heb ik het trouwens uiteraard niet over waarde-oordelen. Met waarde-oordelen heb je gewoon nóóit gelijk. Of altijd, het is maar hoe je het uitlegt.

Hopelijk heb ik een beetje duidelijk kunnen maken wat ik bedoel!

Wasgoed

 Met al die jongens wordt er nog wel eens wat kleding doorgeschoven naar de volgende, en ik houd niet helemaal bij wie op het moment de rechtmatige eigenaar is van elk kledingstuk. Dan zijn de kinderen dankbare vraagbaken, want die registreren beter wie ze hebben gezien in die trui of dat T-shirt. Vandaag vroeg ik Casper of een bepaalde trui van hem was of van Friso. Zegt hij: "Weet ik veel, Friso draagt hem altijd".

Jezelf verdedigen

 Een van de beste eye-openers die ik kreeg van degene die bij ons MDFT-therapie zou doen, was vastgelegd op een A4-tje dat hij bij een van de gesprekken op tafel legde. Het waren regels voor communicatie die worden ingezet bij vechtscheidingen. Helaas heb ik van dat A4-tje maar één ding onthouden, en dat is dat het woord verdedigen stond in het rijtje van dingen die je NIET moet doen.

Dat was wel heel raar om te horen. Als iemand je van de gekste dingen beschuldigt, dan is het een heel natuurlijke en logische reactie om jezelf te gaan verdedigen. En het is een raar idee dat je daarmee eigenlijk alleen maar meer bijdraagt aan het verbale geweld.

Toch is deze les wel geland gelukkig. Hoe het werkt, waarom het net zo min helpt om te verdedigen als aan te vallen, is wellicht het makkelijkst te zien bij ruzies van anderen. Of als je het heel simpel voorstelt: je houdt het welles-nietes-spelletje in stand. Je komt allebei alleen maar vaster te zitten in je eigen mening.

In de tijd van die gesprekken had ik nog geen idee hoe het dan wel moest. Het beste wat ik toen wist, was om mijn mond gewoon te houden, en niet meer te luisteren. Dat vond ik al heel knap van mezelf, maar het bracht natuurlijk niet de oplossing.

Eigenlijk toch gek, dat je zo compleet anders tegen dingen aan kunt gaan kijken, zoals in dit geval het oprecht verdedigen van jezelf.

Over droog vasten

 Zo lang ik mijzelf ken, ben ik geïnteresseerd geweest in gezondheid. Dat heb ik niet van een vreemde, mijn moeder en mijn oma konden er ook wat van. Grappig genoeg heb ik niet één op één hun denkwijzen overgenomen, maar heb ik mijn eigen weg gezocht.

Ik ben ervan overtuigd dat er meerdere wegen zijn die naar echte gezondheid leiden. Meerdere snelwegen ook. Een van die snelwegen is vasten, maar binnen vasten zijn er nog weer talloze varianten die meer lijken op binnenweggetjes of zelfs zandpaden. Volg je één van die routes, dan kom je wel dichter bij je doel, al is het in een verschillend tempo.

In mijn zoektocht heb ik verschillende wegen bewandeld. Een aardige was het watervasten. Er is redelijk wat literatuur te vinden over de voordelen van watervasten (er zijn boeken die verslag doen van wonderbaarlijke genezingen van bijv. de ziekte van Crohn). Jaren geleden heb ik mij daarom laten verleiden om een waterkuur te doen, waarbij ik naar ik meen 12 dagen lang niets anders dronk dan water of kruidenthee. Dat is me niet erg goed bevallen, ik werd er super slap van, en traag in mijn reacties. Daarna heb ik ook erg veel moeite gehad om de stoelgang weer op gang te helpen. Erg veel moeite, ik zal jullie de details hiervan besparen.

Gelukkig kwam ik op een gegeven moment ook het fenomeen droog vasten tegen. Een dokter uit Rusland (Filonov) heeft hierover een dik boek geschreven in het Russisch, dat ik met behulp van Google Translate naar gebrekkig Engels heb vertaald, zodat ik de essentie toch nog redelijk heb begrepen. Over droog vasten is in de westerse wereld heel erg weinig bekend, en dat vind ik jammer, want het is vele malen krachtiger dan watervasten. De reden hiervan leg ik hieronder uit:

We weten allemaal dat ons lichaam water nodig heeft. De meeste mensen denken dat je daarom geen dag zonder water kan. Misschien vergeten deze mensen dat je eigen lichaam voor een groot deel uit water bestaat. Je hébt dus al water. Wat gebeurt er nu als je stopt met eten én drinken? Je lichaam gaat op zoek naar water, en omdat je zo'n ongelooflijk mooi wonderlijk geschapen wezen bent, en je lichaam dus allesbehalve dom is, gaat het allereerst de cellen opzoeken die het graag kwijt wil: de zieke cellen en de overtollige vetcellen. Cellen in een beginstadium van kanker bijvoorbeeld, waarvan je zelf nog geen idéé hebt dat ze er zijn, laat staan dat je weet waar, en die wellicht nog jaren zich verborgen zouden kunnen houden, worden allereerst afgebroken als er behoefte is aan het water dat deze cellen bevatten. Mooi he!

Behalve dat ik gelezen heb over allerlei genezingen in de droog-vast-kliniek van dokter Filonov in Siberië, en her en der over internet verspreide persoonlijke ervaringen met droog vasten, heb ik een aantal jaar geleden mijn eigen ervaringen met droog vasten opgedaan:

• na drie keer 24 uur vasten had ik geen hooikoortsmedicijnen meer nodig 
• ik was van mijn terugkerende blaasontstekingen af
• een ontsteking in mijn kaak is verdwenen door 48 uur droog te vasten
• mijn grijze haren vielen uit (echt waar! die-hard droog-vasters zien er ook uit als jonge goden/godinnen)
• ik werd helderder in mijn hoofd (vasten helpt tegen zgn. 'brain fog', en ik ben er vrijwel zeker van dat het vasten mij een flinke zet gegeven heeft in mijn persoonlijke ontwikkeling naar een gezond denkend mens)

Je zou denken dat droog vasten een vast onderdeel van mijn leven is gebleven, maar dat is totaal niet waar. Het is ongelooflijk saai om een hele dag, of langer, niets te eten of te drinken, of je nu in een gezin bent of alleen. Je kunt flink chagrijnig worden. Bovendien is er een gerede kans dat je hoofdpijn krijgt door ontwenning van bijvoorbeeld suiker of koffie. Korte-termijn geluk in de vorm van iets mogen eten of drinken blijkt toch ook erg verleidelijk te zijn...

Toch voelde ik de drang om het weer op te pakken, nu de zomer in aantocht is en de hooikoorts toch weer komt opzetten. Daar kan ik me goed ziek van voelen, en medicijnen hebben mij altijd maar half geholpen. Met de twee pubers die ik dit weekend in huis had, heb ik besproken dat ik 36 uur wilde vasten, en zij zeiden dat ze daar geen problemen mee hadden, ook niet na de waarschuwing dat ik misschien kortaf zou worden. 

Deze 36 uur zijn inmiddels voorbij, zonder noemenswaardige problemen, ook zonder chagrijn. Eén van de jongens heeft een voortreffelijke maaltijd bereid voor hemzelf en zijn broer, en ik heb een flinke stap gezet op mijn eigen snelweg naar gezondheid. 

Nu is 36 uur bij droog vasten niet erg lang te noemen, al klinkt het voor de meesten onoverkomelijk. Ik zal het daarom waarschijnlijk nog een paar keer moeten herhalen voordat ik van mijn niesbuien af ben, of ik kies voor een langere vastenperiode. Mijn eigen record ligt op 100 uur, en ik heb daar uitsluitend goede herinneringen aan.

Toch gek dat het zo lastig is om dit te herhalen....

Onorthodox

 Op Netflix is de nieuwe miniserie Unorthodox te zien.  Over een Chassidisch-Joods meisje en haar vlucht uit het stukje New York dat haar hele bekrompen wereld was geweest.

Ik heb het gekeken. Het komt heel dicht in de buurt van mijn eigen verhaal.  Heel dicht.  Ik weet dat ik naar acteurs zit te kijken,  maar ik weet ook dat er velen zijn die zo opgroeien,  met de normen en waarden van het eigen gezin of de eigen gemeenschap. Jonge mensen die het zo goed mogelijk willen doen in hun leven,  en toch geen idee hebben hoe het werkt.  Die het geluk en de vrijheid van denken niet vinden.  Die niet beseffen dat het ook anders kan.

Mijn hart krimpt ervan in elkaar,  om deze jonge vrouw die in een haar volkomen onbekende wereld terechtkomt,  maar evengoed of misschien wel meer om haar jonge echtgenoot,  die op de drempel staat om te beseffen dat hij ook gevangen zit in de veelheid aan regels en wetten,  en die voorzichtig op zoek gaat naar verbinding met zijn vrouw op het moment dat het eigenlijk al te laat is.

Om het onvoorstelbaar wettische denken van de Joodse rabbi en de zijnen.

Goed dat zulke films worden gemaakt. 

Onder het vergrootglas

 Ik heb al eerder geschreven dat ik onder een vergrootglas zou worden gehouden in het kader van de terugplaatsing van de kinderen. De maatregelen rondom corona maken directe observatie helaas onmogelijk, dus er is al sprake van alweer een verlenging van de uithuisplaatsing, wat mij wanhopig maakt omdat ik er zó zeker van ben dat het gewoon goed zal gaan, al stonden ze nu op de stoep.

Maar goed, regels zijn regels, en wat moet dat moet, en het laatste woord hierover is ook nog niet gezegd.

Toch worden er al stappen gezet. Met één onderzoeker die terugplaatsing gaat begeleiden heb ik inmiddels al zo'n zeven uur aan de telefoon gezeten. Zij bleef maar vragen en ik mocht vertellen. Ik denk dat ze een redelijk beeld heeft van mij als persoon - en dat is de eerste keer dat hiernaar wordt gekeken vanuit "de kant van de voogd", dat is gewoon ontzettend fijn. Hierop heb ik al die tijd gewacht.

Wat ook wordt opgestart, is algemene begeleiding die normaal gesproken door het gemeentelijk sociaal team wordt gegeven. Hier kan ik nog wel wat over vertellen. Vanuit onze vorige woonplaats hebben wij natuurlijk al heel wat bemoeienis vanuit het sociaal team gehad, wat ik al die tijd ontzettend fijn heb gevonden. Maar ik verhuisde eerst alleen naar Houten, en daarna naar de flat in IJsselstein, en pas toen ik de flat echt had, kon ik mij in IJsselstein op de wachtlijst laten zetten voor dit sociale team. Daar komt nog bij dat ik dit helemaal niet zo op mijn netvlies had. Dit is iets wat ik heel erg gemist heb (en wellicht nog steeds mis), dat ik op de hoogte ben van wat er moet gebeuren en wat daarvoor de voorwaarden zijn. wat dat betreft denk ik dat ik wel wat tips zou kunnen opschrijven voor de hulpverleners die aan gezinnen verbonden zijn...
Maar goed, toen ik een beetje geïnstalleerd was in mijn flat, kwam de toenmalige voogd langs, en tijdens dat gesprek ging het erover wat er nu voor nodig is om een voorspoedige terugplaatsing te krijgen. In dat gesprek is het sociaal team genoemd, en ik heb me daar toen ook direct bij aangemeld. Helaas bleek er een wachtlijst te zijn bij het sociaal team, en ben ik nu nog steeds niet aan de beurt...
Maar inmiddels is er ook een nieuwe voogd aangesteld. Deze is een krachtdadig type, zij ging op zoek naar andere mogelijkheden voor begeleiding, en vond deze uiteindelijk bij Eleos. Voor wie het niet weet: Eleos is een heel brede christelijke ggz-organisatie, wat wel eens voor onze situatie ideaal kan blijken te zijn! Eleos had per direct plek, en dat was erg goed nieuws. Inmiddels is dat 'per direct' ook alweer heel wat weken geleden, want ook Eleos heeft te maken met bureaucratie. Voordat er hulp kan worden opgestart, moeten er formaliteiten gebeuren. En formaliteiten duren gewoon lang.

Over dit onderwerp heb ik regelmatig frustratie gevoeld, en daar ben ik nog steeds niet helemaal van af. Ik leg het elke keer bij God neer, en elke keer is Zijn antwoord hetzelfde: laat het maar aan Mij over. Ik weet overal van, en Ik zal ervoor zorgen dat het allemaal mee gaat werken ten goede voor jou.
Uiteindelijk gaat Hij het allemaal zo leiden dat al mijn frustratie overbodig is gebleken. Gelukkig weet ik dat nu ook al. En kan ik deze gefrustreerde gedachten op mijn beurt onder het vergrootglas nemen, om te kijken waar dat nu weer vandaan komt. Zo kom ik bij mijn onderliggende behoeften, eisen en oordelen, en kan ik die gebruiken voor mijn groei door ze om te keren.

Zo is dit toch een extra vruchtbare periode!

Wat heeft boosheid voor zin?

 Zoals jullie weten, ben ik een enorme fan van Marshall Rosenberg. Hij leeft niet meer, maar op internet en in zijn boeken kun je hem uiteraard nog volop meemaken.

Marshall heeft een paar kleine boekjes uitgegeven over specifieke onderwerpen. Een daarvan is "The surprising purpose of anger - beyond anger management: finding the gift".

Dit boekje had ik al lang in huis, maar ik heb het nu pas gelezen. Even iets kleins tussendoor. En ik heb het gevoel dat mijn ogen nog meer open zijn gegaan, sommige dingen waren toch echt weer nieuw voor mij.

Onderstaand een aantal dingen uit dit boekje, vanuit de visie van Marshall:
Boosheid is niet iets dat je moet wegduwen of onderdrukken, het is in feite een rood lampje dat aangeeft dat er iets niet helemaal lekker gaat. Het is dan slim om even bij jezelf na te gaan wat er in feite aan de hand is. In de uitleg over geweldloze communicatie die je overal kunt vinden, staat al breed uitgemeten dat als je boos wordt, dit uit jezelf komt, en dat het gedrag van een ander daar niet de oorzaak, maar wel de aanleiding (trigger) voor kan zijn. In dit boekje maakt Marshall het extra duidelijk, dat het vooral jouw manier van denken over het gedrag van die ander is dat maakt dat je boos wordt. Je gaat oordelen. Doe je hier niks mee, dan is de kans erg klein dat jouw eigenlijke onderliggende probleem wordt opgelost.
Wat nieuw voor mij is in dit boekje, is dat Marshall boosheid eigenlijk niet betitelt als een "legitieme" emotie, maar als een aanwijzing voor een andere emotie die veroorzaakt wordt door een onvervulde behoefte. Als je contact hebt met je behoeften, kun je sterke gevoelens hebben: angst, verdriet, teleurstelling, maar nooit boosheid. Boosheid houdt verband met negatieve oordelen, interpretaties van gedrag. Ik vind dit interessant, en ik denk dat ik hem hierin wel kan volgen.

Dit wil niet zeggen dat boosheid verkeerd is, of ongewenst, het heeft wel degelijk een functie: het wijst je de weg naar wat eronder zit. Zodat je daar wat mee kunt gaan doen. Een kritische noot heeft hij op het zogenaamde afreageren of ventileren, bijvoorbeeld door op een kussen te slaan, zonder naar de onderliggende oorzaak van deze boosheid te kijken. Dit brengt de boosheid alleen maar meer naar de oppervlakte en uit onderzoek zou blijken dat deze mensen meer kans hebben om zichzelf en anderen later schade toe te brengen.

Marshall heeft het veel over hoe onze houding kan zijn tegenover geweld bij anderen. Hij zegt dat als iemand geweld gebruikt, verbaal of fysiek, dat dit een teken is dat deze persoon zelf veel is aangedaan, maar dat hij nooit geleerd heeft om ermee om te gaan, en in plaats daarvan geeft hij het geweld door aan anderen. Hij vertelt van verschillende situaties waarin hij mensen ontmoet die gewelddadige uitspraken doet, en hoe hij daarop reageert: door te vragen naar wat er onder die gewelddadigheid leeft aan pijn. Zijn ervaring is dat als zo'n persoon zich gehoord en begrepen voelt, dat deze ook in staat is om te horen wat zo'n opmerking bij Marshall heeft gedaan. Zonder oordeel, puur door te kijken naar gevoelens en behoeften. Ik vind het superknap hoe hij dit beheerst!

Het vraagt moed om bij jezelf na te gaan waarom je eigenlijk zo boos bent. Het maakt je kwetsbaar als je je onderliggende behoefte kenbaar maakt. Mensen worden niet voor niks makkelijker boos dan dat ze zich kwetsbaar opstellen. Ook al is het boekje maar dun, er staan toch wel een aantal voorbeelden van dit soort gesprekken en situaties beschreven.

Het blijft mooi om je te realiseren dat er onder alle gedrag, dus ook onder geweld, een behoefte en gevoelens zitten die we allemáál kennen. Dus als je bij de ander daarnaar op zoek gaat, dan kom je iets tegen dat je herkent. Zo kwam Marshall, die zelf Joods is, een jodenhater tegen die vooroordelen begon te spuien. In het gesprek dat volgde, kwam bij deze man de angst boven water, en de behoefte om zichzelf te beschermen. Nou, daar kon Marshall van meepraten, dat kende hij ook. Als je op zo'n manier in staat bent om te gaan met anderen, is er geen conflict. Want je vindt elkaar in dat wat eronder ligt. Vervolgens deelde Marshall zijn eigen gevoel van frustratie dat hij had ervaren toen die man zijn vooroordelen uitte, omdat Marshall zelf heel andere ervaringen met Joden had, en hij had gewild dat deze man ook zulke positieve ervaringen had gehad. Zo'n gesprek is niet makkelijk, want de ander kan jouw bedoeling verkeerd opvatten, als aanval. Terwijl Marshall over zijn gevoel van frustratie wilde vertellen. Dit zijn dus geen eenvoudige gesprekken.... maar wel zó de moeite waard om je in te oefenen!

Marshall vertelt aan het eind van het boekje over een kaartje dat je bij je kunt dragen, met daarop een reminder. Voor hem was het: "take your time". Hoe erg is het als je tijdens een gesprek even een pauze neemt om bij jezelf na te gaan wat er in je omgaat, zodat je daarna kunt reageren op een manier die constructief is? Vanuit je behoefte in plaats van uit boosheid? Zodat je niets kapot maakt, maar juist verbinding creëert?

Niet belonen en ook niet straffen - wat dan wel?

 Jaaaaaa, ik hoop niet dat je dacht dat dit in één simpele blogpost kan worden uitgelegd. Het lezen van de ideeën van Alfie Kohn op dit gebied zijn een feest der herkenning voor mij, vanuit wat ik gelezen heb over geweldloos communiceren en dergelijke benaderingen.

Uitgangspunt bij opvoeding is: wat wil je op de lange termijn? Wil je dat je kinderen zich ontwikkelen tot verantwoordelijke volwassenen, die zelf hun keuzes kunnen maken en daarbij rekening houden met de mensen om hen heen?
Als je beseft dat zowel beloningen als straffen misschien op korte termijn verlichting brengen, maar niets bijdragen voor de lange termijn, dan is de vraag uiteraard: wat dan wel?

En dat is nou net lastig in één stukje tekst te vangen. Ik zal hieronder de stukjes weergeven die mij in het boek opvielen, waarbij ik het zelf naar het Nederlands vertaal:

"Volgens mij zijn er twee fundamenteel verschillende manieren waarop je kunt reageren op een kind dat iets verkeerd doet. De ene is om een straf uit te delen, of consequentie toe te passen. De andere is om de situatie te zien als een gelegenheid om het kind iets bij te brengen of het probleem samen op te lossen. Je reactie hierbij is niet: 'je hebt je slecht gedragen, dus nu krijg je straf', maar: 'er is iets fout gegaan, wat kunnen we daaraan doen?'
De laatste vertegenwoordigt een andere manier van kijken en reageren, en er zijn redenen te over om deze manier te verkiezen. Het gebruik van macht om een ander iets aan te doen wat niet plezierig is, is een intrinsiek verwerpelijke manier van met mensen omgaan, en helemaal met kinderen. Als er een manier is om dit te voorkomen, lijkt het voor de hand liggend dat we dat moeten doen. Wat meer is, samen werken om problemen op te lossen laat zien dat je vertrouwen hebt in het kind. Het zegt: 'ik denk dat wanneer jij begrijpt wat hier belangrijk is (when you understand the moral issues involved), en als je de noodzakelijke vaardigheden hebt, dat je dan verantwoordelijk handelt'. Dit denken zet een gunstige spiraal in werking: hoe meer we vertrouwen, hoe meer denkbaar het is dat een kind naar dat vertrouwen leeft."

Dit is nog steeds geen antwoord op de vraag wat dan wel. En dat vind ik eerlijk gezegd ook lastig samen te vatten. Wat voor mij wel duidelijk is, is dat je eigenlijk al je vooringenomen standaarden opzij kunt zetten, op de resetknop drukken en opnieuw beginnen. Denk aan het gedrag van je kind dat jou stoort. Is het echt een probleem? En waarom? Waarom moet hij zich houden aan mijn regels en standaarden? Waarom doet hij dit eigenlijk? Ik merk dat als ik op deze manier ga denken, dat ik dan veel meer in verbinding kom met mijn kind dan wanneer ik eenzijdig vaste regels opstel met consequenties als ze niet worden gehouden. Wat niet betekent dat ik het kind zijn gang moet laten gaan. Ik kan samen met het kind benoemen wat er gebeurt, hem laten zien welke gevolgen hij mogelijk over het hoofd heeft gezien (bijvoorbeeld dat iemand anders er last van heeft), en samen bespreken hoe het ook kan.

Alfie Kohn schreef dit boek toen hij zelf nog geen kind had. De uitgave die ik heb, is een 25-jarig-jubileumuitgave met een fikse toevoeging, waarin hij het heeft over zijn eigen ervaringen als ouder. Hij geeft eerlijk toe dat hij kan begrijpen dat het soms wel erg verleidelijk is om te verleiden met een beloning of te dreigen met een consequentie, maar dat hij toch geen enkel woord van zijn hele dikke boek wil terugnemen, en er meer dan ooit achterstaat.

Ik geloof dat ik het hier maar bij laat wat dit boek betreft. Uiteindelijk gaat het om het principe en niet om de uitwerkingen daarvan (zoals in dit boek in de omgang tussen werkgever en werknemers, en leerkrachten en leerlingen). En dat principe blijkt - alweer! - eigenlijk toch weer heel simpel te zijn: alle laagjes eraf pellen tot je bij de kern komt. Verbinding in plaats van machtsstrijd. Niet: hoe krijg ik mijn kind zover dat hij ... doet, maar: welk voorbeeld geef ik hem? En onderschat dit niet: het is mijn eigen (coachings)ervaring dat juist het gedrag van ouders de kinderen programmeert. En daarover schrijft Alfie Kohn ook. Als jij als ouder onverschillig bent bij het zichtbare verdriet van een medemens, dan leert jouw kind dat. Als je dan tien minuten later een preek houdt over een soortgelijke situatie op kinderniveau, zal je kind niet geneigd zijn om jou te geloven. Wat is het belangrijk om bewust te leven!

Belonen is ook straffen - over belonen

 Langzaam maar zeker vorder ik in het boek van Alfie Kohn. Het scheelt dat ik direct naar de hoofdstukken voor ouders ben gegaan. Er zijn ook algemene hoofdstukken aan het begin, en aparte hoofdstukken voor leerkrachten en voor werkgevers.

Alfie Kohn legt uit waarom hij belonen een vorm van straffen vindt. Als je al bekend bent met het principe vanuit de geweldloze communicatie, dat elk waardeoordeel destructief is, of het nu negatief of positief is, valt dit makkelijk te begrijpen en te aanvaarden.

Het is voor veel ouders - en ik heb dat ook vaak gedaan - heel verleidelijk om een kind te verleiden tot het doen van een taak door te beloven dat er daarna iets leuks gaat gebeuren, of iets lekkers tevoorschijn wordt gehaald. Vandaar ook het algemene idee dat belonen helpt. Maar hoe je het ook bekijkt, het is evengoed het uitoefenen van controle op het gedrag van een ander, en volgens Kohn draagt het er allerminst toe bij dat je kind zelfstandig leert denken en beslissen. (Als ik in mijn leven achterom kijk, zie ik daar ook wel het bewijs van). Het principe "doe dit en je krijgt dat" komt op mij nu volslagen belachelijk over, maar het trieste is dat het nog steeds aan alle kanten in de maatschappij wordt gebruikt...

Padvinders "moeten" elke dag een goede daad doen, zegt men. Dit kan natuurlijk een positief effect hebben, maar er zijn vast heel erg veel kinderen die alleen maar een goede daad verrichten als ze zeker weten dat iemand naar hen kijkt....

Het is overigens totaal niet verkeerd om kinderen iets leuks te geven. Dat wat het fout maakt, is dat we het leuke verbinden met hun gedrag.

Wat dan wel? Ik ga gauw verder lezen, dan kan ik er morgen hopelijk weer verder over schrijven.

Belonen is ook straffen - de uitwerking van straf

 Op dit moment lees ik het boek "Punished by rewards" van Alfie Kohn. Ik heb het gekocht omdat Marshall Rosenberg het ergens aanraadde in een van de workshops die online staan. Helaas vind ik het erg lastig om te lezen, Engelse vaktaal, maar ik sla me er toch moedig doorheen, omdat ik denk dat ik er wat aan ga hebben.

Want in mijn situatie, met zoveel verschillende instanties, kom ik in het professionele veld óók mensen tegen die nog de mening zijn toegedaan dat kinderen moeten doen wat hun ouders willen. En daarbij worden soms methoden gehanteerd die botsen met mijn ideeën. (Die methoden werken trouwens niet, dat had ik ze kunnen vertellen, maar het is ook goed als ze daar zelf achterkomen).

Net zoals elk oordeel, zowel positief als negatief, een plekje aangeeft op een schaal van goed naar fout, en Rosenberg heel goed kan uitleggen waarom óók "positieve" oordelen niet brengen wat je echt wilt, zo kun je ook denken over belonen en straffen.

Eerst over straffen: Alfie Kohn had mensen gevraagd om terug te denken aan een keer (of meerdere) dat zij als kind zijn gestraft, en wat dit hen had gebracht. Dit heb ik zelf uiteraard ook gedaan. Ik kan me niet veel straffen herinneren want ik was als kind bijzonder meegaand. Maar ik heb wel één zeer levendige herinnering aan een straf die ik heb gekregen:

Ik was een jaar of 4 à 5 denk ik. Mijn broer had me leren lezen, en voor mijn verjaardag had ik een setje gekregen met letters die je in een bord met gaatjes kon prikken, om zo woorden te vormen. In ons gezin gold de regel dat we geen vieze woorden mochten zeggen. Poep en pis waren verboden woorden, en er stond ook een straf op. Nu dacht ik met mijn slimme kleuterverstand dat zeggen iets anders was dan schrijven. Ik prikte netjes de letters P O E P  op het bord, hield ook een S achter de hand, en liep naar de keuken om het aan mijn moeder te laten zien. Mijn moeder zag zich genoodzaakt om de consequentie uit te voeren die ze zelf had bedacht, en het hielp me niet of ik al snel één van de P's voor de S inwisselde en liet zien dat er eigenlijk P O E S stond (of soep, dat weet ik niet meer). Het mocht niet baten, ik moest mijn mond spoelen met zout water. Dat was heel vies. En ik voelde me vooral verongelijkt.

Ik ben wel vaker gestraft, in ons gezin werden er ook tikken uitgedeeld en ik heb die wel eens gekregen, maar heb geen flauw idee meer waarvoor. Wat ik wel weet, is dat ik er hooguit het gevoel aan heb overgehouden dat mijn ouders me niet begrepen.

Kohn kreeg veel (vaak heel schrijnende) verhalen te horen, er zat er niet ééntje tussen waar de persoon in kwestie aangaf dat de straf hem of haar tot een beter mens had gemaakt. De positieve verhalen kwamen van mensen die juist NIET gestraft waren, maar te maken hadden met een leraar of ouder die hen met begrip en vriendelijkheid had behandeld.

Ik ben zeer benieuwd naar wat Kohn verder te zeggen heeft, maar ben zelf ook nog niet verder gekomen in het boek dan dit....

Psychologisch onderzoek

 Ik heb een aantal keer in mijn blogs een onderwerp genoemd waarvan ik zei dat ik er later op terug zou komen. Laat ik die maar één voor één beetpakken.

Ergens in januari vertelde ik dat ik een bijzondere serie sessies bij de psychologe had gehad, en dat ik daar later meer over zou vertellen. De Kinderbescherming had bij de uithuisplaatsing als voorwaarde gesteld dat wij ons allebei psychologisch zouden laten onderzoeken. Dat heb ik gedaan, bij een psychologe die verbonden was aan De Waag.

Tijdens dit onderzoek was ik al vrij ver in mijn traject bij mijn coach. Ik had al een heleboel inzicht in mijzelf gekregen, en er was ook al een heleboel veranderd aan mij. Dit maakte dat het onderzoek heel erg leuk was om te doen. Want bijna op elke vraag gaf ik twee antwoorden: "als je me dit twee jaar geleden had gevraagd, had ik dit antwoord gegeven, maar nu geef ik een heel ander antwoord". De psychologe was zelf ook prettig verrast door onze gesprekken, en we vonden het allebei jammer dat het op een gegeven moment afgelopen was.

Nu trof ik gelukkig een psychologe die ook bekend is met Byron Katie. En ze raadde mij tijdens een van onze gesprekken een boek aan: Handboek spiegelogie van Willem de Ridder (dat boek kwam ik later "toevallig" in de kringloopwinkel tegen). Ze paste dus helemaal in mijn verhaal.

Uiteindelijk is uit het onderzoek gekomen dat ik vroeger een afhankelijke persoonlijkheid heb gehad (codependentie), maar dat hier nu hooguit nog resten van zichtbaar waren. Dat was een jaar geleden. Ik ben er vrijwel zeker van dat een nieuw onderzoek op dit moment zou laten zien dat ik me nog verder ontwikkeld heb.

Ik ben erg dankbaar voor de sessies bij De Waag, ook met de psychotherapeute die ik een paar keer heb gesproken (maar met wie ik niet verder hoefde, omdat ik al zo'n goede vorm van coaching had. Dat deze coaching inderdaad bijzonder is, bleek ook wel uit het feit dat zowel de psychologe als de psychotherapeute heel graag van mijn coach wilden horen op welke wijze zij werkt).

Ik hoor vaak van slachtoffers van narcisme dat ze persé een psycholoog of therapeut willen die ervaring heeft met narcisme. Omdat ze erkenning willen dat ze met een narcist te maken hebben (en dat zij zelf gezond zijn). Ik weet niet hoeveel hulpverleners op die manier werken, maar mijn hart wordt zwaar als ik daaraan denk dat er mensen zijn die op die manier iets denken bij te dragen. Want dat is niet de hulp die helpt. En zo heb ik die bij De Waag dus gelukkig ook niet ervaren.
Toen de psychotherapeute mij vroeg of ik met haar verder wilde, vroeg ik wat zij voor mij kon betekenen. En hoewel zij het dramatische verhaal van mijn gezin kende, zei zij dat ze mij "alleen maar kon helpen om bij mezelf te blijven". En dat is inderdaad echte hulp - die ik al kreeg bij de coach.

Al met al was dit een heel bijzonder traject!

Over steun

 Steun geven.

Steun ontvangen.
Steun vragen.
Steun voelen.
Dat blijkt een ingewikkeld iets te zijn.

Het liefst wil je misschien dat mensen in je omgeving je onvoorwaardelijk steunen. Je keuzes goedkeuren. Je een hart onder de riem steken. Je geloven. Dit blijkt in de praktijk nog wel eens lastig te liggen. In elk geval is dat mijn ervaring.

Ik denk dat het een verkeerd begrip van steun is dat je iemands keuzes zou moeten goedkeuren. Dat je het persé met diegene eens moet zijn. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die denken: ik doe maar even niks, dan doe ik in elk geval niet iets fouts, en steun ik diegene niet in iets wat verkeerd is. Zo iemand kan dan erg eenzaam worden, helemaal wanneer hij of zij op steun in deze vorm (goedkeuring) hoopt.

Ik heb geleerd dat echte steun niet bestaat uit het goedkeuren van iemands keuzes of gedrag. Voor mij bestaat echte steun erin dat iemand zonder oordeel naar mij als persoon (zowel goed als fout), gewoon iets voor mij doet. Of voor mijn kinderen, dat voelt even fijn. Een hart onder de riem, zonder goedkeuring of afkeuring, dat kan!

Gelukkig heb ik zulke mensen in mijn omgeving, die de gave hebben om zonder oordeel iets te geven.
Er zijn ook mensen in mijn omgeving bij wie het anders voelt. Of die ronduit zeggen dat ik totaal fout zit. Dat mag - alles wat er gebeurt, is voor mij weer de mogelijkheid om een stap te zetten. Om mijzelf af te vragen waar ik eigenlijk mijn steun vandaan haal - bij mensen of bij God. En of ik niet een eis op de ander leg die niet bij hen past.
En als ik daar dan op die manier mee bezig ben, dan ben ik in staat om hun goede bedoelingen achter hun afwijzing te zien. Want ze willen heus dat het goed met mij gaat! Ze denken soms alleen te weten wat ik zou moeten doen... Hoe duidelijker ik dit voor ogen heb, hoe meer ik in staat ben om het een van het ander te scheiden.

Ik vind het leven enorm interessant.

Als je loslaat, gebeurt het juist

Weer zoiets raars. Als je iets heel erg graag wilt, dan gebeurt het niet. Maar op het moment dat je zegt: oké, ik laat het helemaal los, dan gebeurt het juist!

Inmiddels heb ik al vele malen ervaren dat het zo werkt, en elke keer weer verwonder ik me erover. Zo had ik laatst een kind in de auto dat zich ontzettend verveelde. Hij zat op de achterbank en ik reed. Ik voelde me er niet prettig bij, want ik had nog steeds ergens het idee dat ik verantwoordelijk was voor zijn gevoel. Dat ik moest zorgen dat de sfeer prettig was, of dat ik hem moest entertainen. En dat lukte niet. Alle opties die ik hem aan de hand deed, werden afgewezen.

Dus ik reed zwijgend verder, en begon mezelf af te vragen wat er nou eigenlijk aan de hand was. En natuurlijk zag ik dat hij gewoon het recht heeft om zich een tijdje niet prettig te voelen. En wat ik daarbij voor hem kon doen, was het hem gunnen. En ik liet het los.

PRECIES op dat moment begon hij op een heel andere toon te praten. Levendig, niet meer verveeld. "Mama, later ga ik meedoen aan De Alleskunner, en dan ga ik winnen". Volgens hem zou de prijs zijn dat je een jaar lang alles mocht uitgeven wat je maar wilde, met miljoenen euro's tegelijk, en vervolgens kregen we een heerlijk fantasierijk gesprek over wat je allemaal met dat geld zou kunnen doen.

Nog zo'n verhaal?
Vorig jaar zou ik met mijn broers en zussen uit eten gaan voor mijn 50e verjaardag. Ik zag ertegenop, omdat ik niet van elk van hen de steun ervoer die ik had gewild in die tijd. Zelfs oordeel. Ik was bang voor afwijzing. In die tijd had ik nog coaching, dit was uiteraard een zeer geschikt onderwerp voor een sessie. In die sessie leerde ik loslaten wat de anderen dachten. Ik stelde me voor dat ze mijn gedrag ook openlijk afwezen, en besefte dat de echte afwijzing minder erg zou zijn dan de angst die ik ervoor had gehad (omdat ik zeker was van mijn keuzes, en ook wist dat zij niet alles konden weten over de achtergronden ervan). In die sessie liet ik hen allemaal los.

En PRECIES toen kreeg ik zomaar een ontzettend lief bericht en aanbod van een van hen. Ik ben er zeker van dat mijn eigen loslaten hiervoor heeft gezorgd.
We hadden trouwens een heel fijn, ontspannen etentje.

Nog zo'n verhaal?
Dat kun je zelf nalezen in de bijbel. Het gaat over iemand die werd gevraagd om zijn zoon te offeren. De zoon die zou zorgen dat de belofte zou uitkomen dat deze man nakomelingen zou krijgen, een groot volk. Wat gebeurde er? Hij gaf zich eraan over. En PRECIES op het moment dat hij het echt losliet, greep God in.

Is het leven niet mooi als je zulke dingen mag ervaren?

Hoe zit het nou?

 Wat ik heel erg lastig heb gevonden om te gaan snappen, is hoe het nou zit met loslaten of juist handelen. Als de uitkomst van helende sessies is dat het allemaal goed is zoals het is op dit moment, dan ben ik weliswaar mijn frustratie kwijt over dat het niet anders is, maar moet het dan zo blijven? Mag ik er niets van vinden?

Nog steeds vind ik dit vaak lastig. Nu met de coronamaatregelen bijvoorbeeld. Een van de instanties heeft al bepaald dat de pleeggezinnen die bij hen aangesloten zijn, de deuren dicht moeten doen voor de biologische ouders. Dat betekent dat de omgang zoals we die hadden, waarin hele dagen zijn opgenomen, per direct is afgekapt. Ik ben hier ontzettend boos over geweest. En verdrietig. Want ik hoor óók dat je best op bezoek mag gaan, mits je je aan de regels houdt. En ik hoor óók dat kinderen van ouders in de vitale beroepen elke dag naar de opvang mogen, waar ze wellicht ook verschillende begeleiding treffen. En ik weet óók dat het helemaal niet eens de bedoeling is dat niemand meer besmet wordt, "alleen maar" dat het er niet te veel ernstige gevallen tegelijk komen, zodat er voldoende behandelcapaciteit blijft.

Wat ik in elk geval wél weet, is dat wat er nu zorgt voor onrust in mijzelf, dat ik daar wat mee kan. En dus heb ik mijzelf een helende sessie gegeven. Daarbij heb ik mijn frustraties, boosheid en verdriet gewoon de ruimte gegeven. Het was eigenlijk heel interessant om te merken dat mijn boosheid zich verplaatste, omdat ik besefte dat bijvoorbeeld de pleegouders óók niet zelf hiervoor hebben gekozen. Het is voor hen besloten. Dus gaat de boosheid richting de instantie. Maar die instantie moet niet alleen voor mijn situatie beslissen, maar voor alle pleeggezinnen, en ik denk eigenlijk dat ze gewoon hun best doen en proberen overal rekening mee te houden. En zo'n beslissing ook niet zomaar nemen. En dan gaat de boosheid richting God. Omdat Hij dit allemaal heeft toegelaten. En dan verdampt mijn boosheid, want God antwoordt ook. Hij wil mij helemaal niet straffen of zo.
En als ik kijk naar wat ik écht wil - contact met mijn kind - dan zijn er ook manieren waarop dat wel kan. Zo heb ik zondag een Zoom-meeting met mijn kind gehad. We hebben benoemd dat we allebei emoties hebben over de maatregelen, maar dat we mogen accepteren wat er voor ons is besloten. En we hebben een spelletje gedaan. Hij zat alleen op zijn kamer, dus het was echt één op één contact, en dat was waardevol.

Hier is nog veel meer over te zeggen, maar ik houd niet van lange lappen tekst. Wie weet een andere keer verder.