27 augustus 2021

Codependentie in onze maatschappij - deel 1: eigenwaarde

 Tegenwoordig schrijf ik niet zoveel meer op dit blog. Het is een bal die ik niet hoog kan houden blijkbaar. Het blog heeft lang in een behoefte voorzien, maar nu is die wat verschoven. Toch zijn er onderwerpen waarover ik wil schrijven - het meeste doe ik rechtstreeks op LinkedIn, waar ik een logischer bereik heb dan op dit blog. Nu ben ik van plan om een serie te schrijven over codependentie/narcisme naar aanleiding van het boek van Pia Mellody: Facing codependence. Zij is kennelijk een autoriteit op dit gebied, en zelf ervaringsdeskundig. Dat geeft mij vertrouwen.

Tijdens het lezen van haar boek krijg ik heel sterk de indruk dat zij narcisme schaart onder een vorm van codependentie. Ze noemt de term narcisme niet, maar wel twee vormen van codependentie: zij die bijvoorbeeld makkelijk over hun eigen grenzen laten gaan, en zij die makkelijk over andermans grenzen gaan. In de loop van de volgende posts zal dit wel vaker langskomen en duidelijk worden. 

Een andere indruk die ik heel sterk uit haar boek krijg, is dat codependentie(/narcisme) niet iets is voor de "unhappy few", maar een ongewenst bijproduct is van de goedbedoelende manier waarop we in het algemeen in onze maatschappij met elkaar omgaan. En daarmee zeg ik nogal wat. Hoe belangrijk is het om te kijken naar de uitwerking van je (goedbedoelde) acties!

Pia Mellody noemt vijf belangrijke symptomen van codependentie. De eerste daarvan is een gebrek aan eigenwaarde. Een gezond mens laat zijn eigenwaarde niet afhangen van dingen die gebeuren. Ze weten dat ze evenveel waard zijn als ze veel geld hebben of helemaal niets. Als ze winnen of verliezen. Als ze geëerd worden of als iemand hen beledigt. Natuurlijk kunnen er emoties zijn, maar het besef van eigenwaarde blijft intact.

Codependente mensen hebben ofwel een totaal gebrek aan eigenwaarde (ze zijn niets waard), of juist het tegendeel: ze voelen zich superieur (is dat niet narcisme?). Zoals men zichzelf beoordeelt, kijkt men ook naar anderen. De waarde van anderen wordt dan afgemeten aan hun succes, bezit, of hoe hun kinderen het doen bijvoorbeeld. 

Hoe komt dit nou allemaal? Het is niet zo raar te begrijpen dat er veel mensen zijn met een ongezond besef van eigenwaarde als je eraan denkt hoeveel kinderen deze boodschappen krijgen (bewust of onbewust):

  • kinderen die vragen worden overgeslagen
  • kinderen zijn minder waard dan volwassenen (dat heb ik veel gezien bij feesten, waar de kinderen iets kregen dat duidelijk veel kleiner en niet per se leuker/lekkerder was dan wat de volwassenen kregen)
  • kinderen weten niet wat ze nodig hebben, dat weet de volwassene
  • kinderen mogen niet klagen. Je mag ze eigenlijk liever helemaal niet horen
  • kinderen mogen geen uiting geven aan hun primaire emoties (boosheid, verdriet)
  • enzovoort
Omdat men in de omgang met kinderen wel goede bedoelingen heeft, is het extra belangrijk om erop gewezen te worden dat deze goede bedoelingen wellicht toch een bijeffect hebben. Het lijkt me helemaal niet zo gek om eens stil te staan bij de uitspraken die je zo makkelijk tegen je kinderen doet. Wat zou hiervan de uitwerking kunnen zijn? Kweek ik een codependente toekomstige volwassene, of is mijn boodschap helder: jij bent van waarde - net zoveel waarde als willekeurig welk ander mens?

Volgende keer gaat het over grenzen.

Mijn website

 Zou ik tussen al het schrijven door nog vergeten dat er ook nog een blog was... Mijn blog staat niet meer op nummer één als ik aan schrijve...