Wat is je ware aard?

 Ik fiets graag in mijn eentje een eind. Op de fiets kan ik mijn gedachten makkelijker ordenen en dingen in mezelf uitvechten. Trouwens ook als ik een lange wandeling maak, het liefst door de natuur. Deze keer maakte ik een fietstochtje naar de winkel waar ik mijn elektrische fiets had gekocht, omdat op een of andere manier de accu niet werkt. 

Mijn gedachten gingen zo van het een naar het ander, tot ze bleven hangen bij de term "je ware aard laten zien". Wat is eigenlijk je ware aard? Ik hoor veel verhalen van mensen die dachten met de beste partner ter wereld getrouwd te zijn, die ook echt heel erg zijn of haar best deed om de ander gelukkig te maken, totdat diegene "zijn/haar ware aard liet zien". In dat geval wordt bedoeld dat de ware aard van de ander manipulatief, leugenachtig en gewelddadig was. Klopt dit wel?

Wat is eigenlijk onze ware aard? Toen ik een jaar of twintig was, en ik half Nieuwegein doorliep op weg naar mijn uitzendbaantje, dacht ik hier ook al over na. Ik dacht na over de mens in het algemeen, en ik zag dat de mensen het goed bedoelen. Dat mensen iets over hebben voor de ander, graag goed willen doen. Ik probeerde hierover later een gesprek met mijn moeder te voeren, maar mijn moeder was helemaal in shock na mijn beginzin waarin ik zei dat ik dacht dat de mens van nature goed was, en het goede gesprek dat ik graag had gewild kwam niet (het heeft tientallen jaren geduurd voordat ik mij weer tegenover mijn moeder zo durfde openen). 

Ik neem het mijn moeder niet kwalijk, ik kan haar begrijpen en zelf heb ik dergelijke reacties ook wel aan mijn kinderen gegeven, maar dan over andere onderwerpen. Ik denk dat als wij echt in gesprek waren gegaan, dat we elkaar wel gevonden hadden, want het hangt er maar net vanaf hoe je het bedoelt, en welke termen je waarvoor gebruikt.

Toch vind ik het nog steeds een interessante vraag, wat onze ware aard is. Ik geloof nog steeds dat waar ik als twintigjarige over nadacht, dat de mens in de kern goed is. Goddelijk goed zelfs. Geschapen naar het beeld van God, liefdevol in de schoot van de moeder geweven. Over die goddelijke kern zit een dikke laag ... ja van wat eigenlijk? Ego? Geërfde of zelf ontwikkelde overlevingsstrategieën die anderen afstoten? Dat wat wij (erf)zonde noemen? Dat alles bij elkaar - of misschien wordt met dat alles wel hetzelfde bedoeld? Deze dikke laag maakt het soms bijna onmogelijk om te zien dat er toch echt een kern diep van binnen is waar een verlangen zit naar liefde en verbinding.

Voor mij is iemands ware aard altijd dat wat liefdevol en goed is (wat trouwens niet betekent dat het weeïg en zoetsappig moet zijn). En ik zie het ook. Als anderen klagen over iemand die stug is en niet in staat tot verbinding, dan denk ik aan die ene keer lang geleden dat ik zag dat hij zijn verdrietige zus liefdevol troostte, als eerste en enige binnen de familie. Dat is voor mij het moment dat hij in staat was om zijn "ware aard" te tonen. Nu ik ook in staat ben om op deze manier aan mijn (ex-)man te denken, komen er steeds meer situaties in gedachten waarin ik zijn "ware aard" heb gezien, herinneringen die ik koester, omdat ze er óók waren. 

Het helpt om zo te kunnen kijken. En om te leren begrijpen waar gewelddadigheid echt vandaan komt (lees daarvoor alles wat je te pakken kunt krijgen over geweldloze communicatie).

Waar ik tegenaan liep in de zorg - inzichten

Ook al doet iedereen zijn uiterste best, je best doen betekent voor de meeste mensen naar je eigen beste inzicht leven, en meestal ook jouw ideeën over wat gezond en goed is, aan andere mensen opleggen. Met de allerbeste bedoelingen overigens.

Er zijn mensen in de grote groep helpenden om ons heen geweest die mij nieuwe inzichten hebben kunnen geven. Dat is natuurlijk geweldig. Maar er zijn óók botsingen van meningen geweest. Als je zelf de regie over je leven hebt, is dat helemaal prima. Niet iedereen hoeft het met elkaar eens te zijn. Maar als je onder de loep ligt, jezelf moet 'bewijzen' naar wel vijf verschillende instanties die deels ook regie over jouw leven hebben, dan is dat wat minder handig. 

Het allerbeste dat ik heb kunnen doen, is zelf durven blijven denken. En dingen aankaarten waar het belangrijk was. Als mijn mening niet gevraagd werd maar er werd wel een beslissing genomen op grond van een inzicht dat niet het mijne was en dat bijvoorbeeld een beperking in het contact inhield, dan heb ik dat in toenemende mate durven bespreken. En gelukkig heb ik gemerkt dat ik daardoor respect heb gekregen. En de beslissingen werden weer teruggedraaid.

Ook nu weer komt het vooral aan op je eigen persoonlijke ontwikkeling. En dat heeft voor mij goed uitgepakt. Maar ik zou best willen pleiten, vooral bij hulpverleners die toezicht uitoefenen op de opvoeding van kinderen (voogden, pleegzorgwerkers), dat ze degene over wie ze dat toezicht uitoefenen niet in de eerste plaats oordelen op grond van wat zijzelf of anderen menen te zien, maar dat ze er eerst naar vragen: "ik hoor dat dit en dat is gebeurd, klopt dat?" Vraag het uit nieuwsgierigheid, uit een echt willen weten zonder er van tevoren al een oordeel over te hebben, dan voorspel ik dat er een veel grotere kans is op een constructieve samenwerking. 

Pijn is fijn

 Nou ja, pijn is fijn.... misschien kun je beter zeggen: pijn is gezond. En dan moet je het nog goed begrijpen ook. Tijdens het opruimen kwam ik allerlei aantekeningen tegen die ik in mijn coachingstraject heb gemaakt. Zoals dit zinnetje:

pijn x verzet = lijden

Wat een wijsheid. Het is niet nodig om op deze manier te lijden. Lijden (zoals bij slachtofferschap) ontstaat wanneer je je verzet tegen de pijn van de situatie. Je kunt ook anders met de pijn omgaan, onderzoeken waar het vandaan komt, leren accepteren en jezelf erdoor laten bewerken. 

Wat zou een mooie tegenhanger kunnen zijn? Misschien deze:

pijn x acceptatie = groei?

Acceptance - aanvaarding

Soms kom ik juweeltjes tekst tegen die ik graag verder wil verspreiden. De tekst hieronder kwam ik een tijd geleden tegen in de Facebookgroep geweldloze communicatie. Ik ben het er niet helemaal mee eens op alle punten, maar de basis onder dit stukje tekst is algehele acceptatie en aanvaarding, en dat is voor mij toch wel een belangrijke sleutel geworden.

What is poison?

Anything beyond what we need is poison. It can be power, laziness, food, ego, embition, vanity, fear, anger, or whatever. Anything above human requirements has capacity to poison the soul.

What is fear?

Non-acceptance of uncertainty. If we accept uncertainty, it becomes adventure.

What is envy?

Non-acceptance of the good in the other. If we accept good, it becomes inspiration.

What is anger?

Non-acceptance of what is beyond our control. If we accept, it becomes tolerance.

What is hate?

Non-acceptance of people as they are. If we accept unconditionally, it becomes love.

Rumi the Turkish poet

Eigenlijk gaat het er gewoon om dat je alles accepteert wat buiten jouw grenzen ligt. De keuzes van anderen. Wat voor weer het is. Dat een ander iets heeft wat je zelf niet hebt. Als je het eenmaal doorhebt, is het zo simpel. 

De Facebookgroep over geweldloze communicatie heeft uiteraard alleen maar leden die zich willen verdiepen in geweldloze communicatie, en die elkaar daarbij willen helpen. Aan de berichten kun je zien dat het niet altijd makkelijk is om lastige situaties zodanig af te breken dat je ziet dat het eigenlijk toch heel simpel is. Bovenstaand stukje werd gebruikt als hulp voor iemand die sterke gevoelens van jaloezie had en zichzelf wilde begrijpen. 

Zelf denk ik dat Rosenberg gelijk heeft als hij zegt dat boosheid en jaloezie geen 'valide' gevoelens zijn, maar meer signalen van andere gevoelens, die daaronder liggen: verdriet bijvoorbeeld. Dat heeft mij enorm geholpen, maar dat is wellicht stof voor een ander blogje.

Niet voor de één en tegen de ander

 Wat ik van Marshall Rosenberg heb geleerd over geweldloze communicatie, gaat ontzettend diep. Hoeveel tijd ik er ook aan heb besteed om erover te lezen, dit soort inzichten hebben veel tijd nodig om te zakken. Misschien is het wel zo dat dit een ontwikkeling is die eindeloos door kan gaan.

De afgelopen week heb ik nagedacht over onenigheid tussen mensen. Naar mijn inzicht is het totaal onnodig om partij te kiezen vóór iemand of juist tegen iemand. Ik ben er net als Rosenberg van overtuigd dat mensen vanuit hun kern precies hetzelfde willen. Hoe zou ik daar dan tegen kunnen of moeten zijn?

Nu ik gescheiden ben, zeggen mensen wel eens tegen mij dat ze achter mij staan. Dat voelt niet fijn. Ik wil niet dat dit betekent dat ze daarom dus niet achter mijn ex-man staan. Gelukkig bedoelen ze dat meestal ook niet. 

Voor of tegen iemand zijn heeft denk ik alles te maken met oordelen hebben: je beoordeelt iemand op de schaal van goed naar slecht. En laat dat nu net iets zijn wat ik niet meer doe en wil doen. 

Ik weet niet of jullie me hierin een beetje kunnen volgen, maar voor mij was het mooi om hierover na te denken. Helemaal in een week waarin in een rechtszaal meningen rechtstreeks tegenover elkaar kwamen te staan. En waarin een rechter probeerde om datgene naar boven te halen wat écht belangrijk is: verbinding tussen mensen.

Eigenlijk is het zo simpel, als je snapt dat je niet vóór of tegen iemand hoeft te zijn. 

De zitting

Gisteren was de zitting over de uithuisplaatsing. In januari, tijdens de vorige zitting, was al besloten om de uithuisplaatsing van een van de kinderen te beëindigen (hij was toen 16 en de oudste van de minderjarige kinderen), en om de uithuisplaatsing met 9 maanden te verlengen voor een van de andere kinderen (die is 12, en het pleeggezin waar hij woont had aangegeven dat ze er nog niet aan toe zijn om een puber in huis te hebben, dus die wilden het zelf deze zomer beëindigen). De zitting ging nu dus niet in eerste instantie over deze twee. Voor de andere twee is verlenging van de uithuisplaatsing aangevraagd. Dat moest sowieso wel, omdat de verloopdatum 18 juli zou zijn. Voor beide kinderen is gezegd dat er begeleide terugplaatsing wordt gestart en dat we met elkaar gaan zoeken wat het optimale is. De rechter heeft dit verzoek toegewezen.

Ik ben hier heel erg blij mee. Er is een duidelijke ontwikkeling, en er is ook voldoende begeleiding. 

De beslissing viel aan het eind van een lange en heftige zitting. Mijn ex-man was er ook, als gezaghebbende ouder van deze kinderen, en hij liet duidelijk weten dat hij er geen vertrouwen in heeft als de kinderen bij mij wonen. Ik zou hem zo graag geruststellen. Ik vertelde hoe hoog de lat is die aan de toewijzing van de kinderen hangt, en dat er een heel team van mensen om me heen staat die me blijvend ondersteunen in het hoog houden van de standaard. Dat dit voor mij nog steeds niet makkelijk is (alsof ik het niet alleen zou kunnen), maar dat het juist vanwege hem belangrijk is dat we het zo doen. Ik hoop dat iets ervan blijft hangen.

Ik vraag me af waar het vandaan komt dat iemand geen vertrouwen heeft in de toekomst. Ik denk dat dit komt doordat men vertrouwt op het verleden, op wat men heeft meegemaakt en gevoeld. Als de pijn die is ontstaan niet wordt verwerkt, kan er geen ruimte komen voor nieuwe ervaringen.

Ik hoop dat mijn blog kan laten zien dat verandering wel degelijk mogelijk is. Blijvende verandering, van binnenuit, door het opsporen van afbrekende onbewuste overtuigingen, en die om te buigen naar positieve. En hoe belangrijk het is om te leven in het moment. Niet in het verleden, ook niet in de toekomst, maar op dat éne moment dat NU heet.