Zoals jullie weten, ben ik een enorme fan van Marshall Rosenberg. Hij leeft niet meer, maar op internet en in zijn boeken kun je hem uiteraard nog volop meemaken.
Marshall heeft een paar kleine boekjes uitgegeven over specifieke onderwerpen. Een daarvan is "The surprising purpose of anger - beyond anger management: finding the gift".
Dit boekje had ik al lang in huis, maar ik heb het nu pas gelezen. Even iets kleins tussendoor. En ik heb het gevoel dat mijn ogen nog meer open zijn gegaan, sommige dingen waren toch echt weer nieuw voor mij.
Onderstaand een aantal dingen uit dit boekje, vanuit de visie van Marshall:
Boosheid is niet iets dat je moet wegduwen of onderdrukken, het is in feite een rood lampje dat aangeeft dat er iets niet helemaal lekker gaat. Het is dan slim om even bij jezelf na te gaan wat er in feite aan de hand is. In de uitleg over geweldloze communicatie die je overal kunt vinden, staat al breed uitgemeten dat als je boos wordt, dit uit jezelf komt, en dat het gedrag van een ander daar niet de oorzaak, maar wel de aanleiding (trigger) voor kan zijn. In dit boekje maakt Marshall het extra duidelijk, dat het vooral jouw manier van denken over het gedrag van die ander is dat maakt dat je boos wordt. Je gaat oordelen. Doe je hier niks mee, dan is de kans erg klein dat jouw eigenlijke onderliggende probleem wordt opgelost.
Wat nieuw voor mij is in dit boekje, is dat Marshall boosheid eigenlijk niet betitelt als een "legitieme" emotie, maar als een aanwijzing voor een andere emotie die veroorzaakt wordt door een onvervulde behoefte. Als je contact hebt met je behoeften, kun je sterke gevoelens hebben: angst, verdriet, teleurstelling, maar nooit boosheid. Boosheid houdt verband met negatieve oordelen, interpretaties van gedrag. Ik vind dit interessant, en ik denk dat ik hem hierin wel kan volgen.
Dit wil niet zeggen dat boosheid verkeerd is, of ongewenst, het heeft wel degelijk een functie: het wijst je de weg naar wat eronder zit. Zodat je daar wat mee kunt gaan doen. Een kritische noot heeft hij op het zogenaamde afreageren of ventileren, bijvoorbeeld door op een kussen te slaan, zonder naar de onderliggende oorzaak van deze boosheid te kijken. Dit brengt de boosheid alleen maar meer naar de oppervlakte en uit onderzoek zou blijken dat deze mensen meer kans hebben om zichzelf en anderen later schade toe te brengen.
Marshall heeft het veel over hoe onze houding kan zijn tegenover geweld bij anderen. Hij zegt dat als iemand geweld gebruikt, verbaal of fysiek, dat dit een teken is dat deze persoon zelf veel is aangedaan, maar dat hij nooit geleerd heeft om ermee om te gaan, en in plaats daarvan geeft hij het geweld door aan anderen. Hij vertelt van verschillende situaties waarin hij mensen ontmoet die gewelddadige uitspraken doet, en hoe hij daarop reageert: door te vragen naar wat er onder die gewelddadigheid leeft aan pijn. Zijn ervaring is dat als zo'n persoon zich gehoord en begrepen voelt, dat deze ook in staat is om te horen wat zo'n opmerking bij Marshall heeft gedaan. Zonder oordeel, puur door te kijken naar gevoelens en behoeften. Ik vind het superknap hoe hij dit beheerst!
Het vraagt moed om bij jezelf na te gaan waarom je eigenlijk zo boos bent. Het maakt je kwetsbaar als je je onderliggende behoefte kenbaar maakt. Mensen worden niet voor niks makkelijker boos dan dat ze zich kwetsbaar opstellen. Ook al is het boekje maar dun, er staan toch wel een aantal voorbeelden van dit soort gesprekken en situaties beschreven.
Het blijft mooi om je te realiseren dat er onder alle gedrag, dus ook onder geweld, een behoefte en gevoelens zitten die we allemáál kennen. Dus als je bij de ander daarnaar op zoek gaat, dan kom je iets tegen dat je herkent. Zo kwam Marshall, die zelf Joods is, een jodenhater tegen die vooroordelen begon te spuien. In het gesprek dat volgde, kwam bij deze man de angst boven water, en de behoefte om zichzelf te beschermen. Nou, daar kon Marshall van meepraten, dat kende hij ook. Als je op zo'n manier in staat bent om te gaan met anderen, is er geen conflict. Want je vindt elkaar in dat wat eronder ligt. Vervolgens deelde Marshall zijn eigen gevoel van frustratie dat hij had ervaren toen die man zijn vooroordelen uitte, omdat Marshall zelf heel andere ervaringen met Joden had, en hij had gewild dat deze man ook zulke positieve ervaringen had gehad. Zo'n gesprek is niet makkelijk, want de ander kan jouw bedoeling verkeerd opvatten, als aanval. Terwijl Marshall over zijn gevoel van frustratie wilde vertellen. Dit zijn dus geen eenvoudige gesprekken.... maar wel zó de moeite waard om je in te oefenen!
Marshall vertelt aan het eind van het boekje over een kaartje dat je bij je kunt dragen, met daarop een reminder. Voor hem was het: "take your time". Hoe erg is het als je tijdens een gesprek even een pauze neemt om bij jezelf na te gaan wat er in je omgaat, zodat je daarna kunt reageren op een manier die constructief is? Vanuit je behoefte in plaats van uit boosheid? Zodat je niets kapot maakt, maar juist verbinding creëert?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten