Voor in de lunchtrommel

 Als je, zoals ik, voor elke schooldag broodjes bakt, kan het gebeuren dat je het op een gegeven moment toch veel werk begint te vinden*. Vooral het opruimen achteraf, als er een grote lap uitgerold deeg op het aanrecht heeft gelegen (al die bloem...!). Daarom ging ik op zoek naar een alternatieve werkwijze, en die heb ik gevonden, dat wil zeggen voor de hartige broodvarianten.

Het belangrijkste verschil is dat ik het gerezen deeg direct op de bakplaat leg, bestrooi met bloem tegen het plakken en met de handen uitduw tot het de bakplaat vult. Dan komt er vulling bovenop (zoals bij een pizza) en wordt het afgebakken.

Voor jullie gemak hieronder een compleet recept met deze werkwijze:

Niet-kneden schoolbroodjes - de vereenvoudigde werkwijze

Voorbereiding

Een dag van tevoren: roer een deeg van 300 g meel (in je eigen favoriete mengsel van meelsoorten, bij ons meestal half volkoren, half wit meel), 1/2 tl zout en ruim 1/2 tl droge gist, en ongeveer 240 ml water. Je mag geen droge ingrediënten meer zien en het deeg moet iets uitzakken. Dek de kom af en laat twee uur bij kamertemperatuur rijzen, zet de afgedekte kom daarna in de koelkast. 

Bereiding

Bekleed een bakplaat(je) met bakpapier. Haal het gerezen deeg met behulp van een deegschraper uit de kom en laat het op het bakpapier vallen. Bestrooi met bloem tegen het plakken en duw het deeg met beide handen uit tot het de bakplaat vult.

Bekleed het deeg met vulling naar keuze, bijvoorbeeld:

• snijworst (of salami) en kaas (zie foto)
• gesnipperde ham en geraspte kaas
• ontbijtspek en kaas (het spek krimpt tijdens het bakken, maar de broodjes waren unaniem goedgekeurd)
• tosti-quick-saus met ham en kaas
• etcetera

Laat een half uurtje rusten, bak daarna af op 200 graden, ongeveer 25 minuten. 

Van deze hoeveelheid snijd je ongeveer 8 porties (die elk een equivalent zijn van ongeveer 2 boterhammen). 

* voor de duidelijkheid: niet het bakken van gewoon brood was veel werk, maar het 'schoolbrood', dat bij ons meestal bestond uit het uitrollen van het deeg, vullen, oprollen en in stukken steken, wat een aanrecht vol bloem achterliet

Pajama Sam

 Onze 5-jarige doet een spelletje Pajama Sam op de computer. Een leuk spel waarbij je en passant ook nog de nodige sociale vaardigheden opdoet. En het is Vlaams.

Hij moet vragen beantwoorden, en krijgt te horen: "correct". Hij gaat helemaal uit zijn dak: het is correct!
Op mijn vraag wat correct dan wel betekent, zegt hij: "dat is Vlaams voor ja".

Friese suikerbroodjes (minder zoet)

 De junioren gaan weer naar school, we gaan proberen om dit jaar elke schooldag broodjes te bakken. Meerdere van de broers nemen namelijk helemaal geen brood mee naar school, als we alleen maar brood van de supermarkt hebben. Geen enkele belegsoort kan hen bekoren als het een paar uur in de schooltas heeft gezeten.

Vier dagen in de week krijgen ze hartige broodjes mee, en één keer zoet. Dat werden vorige week Friese suikerbroodjes, ook leuk om cadeau te doen. De junioren vonden ze, ook zonder boter erop, onweerstaanbaar lekker! En dat terwijl ik minder suiker dan bij het origineel heb gebruikt, en gemberpoeder in plaats van gembersiroop.

Ik bak elke dag 16 broodjes van 600 g meel, maar ik neem aan dat er niet veel zullen zijn die ook zoveel nodig hebben, daarom geef ik het recept voor de helft.

Niet-kneden suikerbroodjes (8)

300 g bloem - 3/4 tl zout - 1 à 1,5 tl gist - 1 tl gemberpoeder - 1 ei - 20 g gesmolten boter - warme melk - 100 g kristalsuiker - kaneel

Voorbereiding (1 dag van tevoren): Roer de bloem met het zout, de gist en het gemberpoeder door elkaar. Maak ongeveer 250 ml melk warm. Doe het ei en de gesmolten boter bij de bloem en zoveel melk dat je een mooi niet-kneden deeg krijgt (je mag geen droge ingrediënten meer zien, en het deeg moet iets uitzakken). Dek de kom af en laat hem 2 uur bij kamertemperatuur staan, daarna in de koelkast tot het brood wordt gebakken. Bereid tevens de greinsuiker voor: Roer wat kaneel door de suiker en ongeveer 1,5 eetlepel water. Spreid de suiker uit op een (snij)plank en laat drogen (roer af en toe door, zodat het mooie klontjes worden).*

Bereiding: Stort het gerezen en gekoelde deeg op een met bloem bestrooid werkvlak (gebruik een deegschraper om het uit de kom te halen). Strooi er ook bloem over, zodat het hanteerbaar is (doe dat elke keer als je last hebt van plakkerige deegkanten). Haal de kaneelsuiker erbij, breek evt. nog in kleine klontjes en werk dit door het deeg.  Verdeel het deeg in 8 stukken (dat gaat het gemakkelijkst met de rechte kant van een deegschraper (of met een groot mes), vorm van elk deegstukje een mooi broodje en leg dit afgedekt te rijzen op de bakplaat. Rijzen mag bij kamertemperatuur, 30 tot 45 minuten. Bak de broodjes bij 180 graden tot de kerntemperatuur tussen de 88 en 93 graden is. Dat duurde bij mij - verrassend genoeg - nog geen half uur!

*Inmiddels maak ik geen greinsuiker meer, maar strooi gewoon losse kristalsuiker vermengd met kaneel op het deeg. Het verschil proef je niet of nauwelijks.

Olijvenbroodjes

 Deze niet-kneden olijvenbroodjes zijn gebaseerd op het recept van Jim Lahey. Heel weinig gist dus, en heel lang bij kamertemperatuur laten rijzen. Als je 's middags een keer het deeg door elkaar roert, kun je de volgende ochtend bakken zodra je wilt.

Ik heb ze gebakken om zó te eten, zonder beleg. Ik vind ze zo toch wel een beetje te weinig smaak hebben. Misschien ligt dat aan de kwaliteit olijven (Lidl), maar volgende keer doe ik er zeker wat cayennepeper of zo door.

Als ik, zoals hier, uitsluitend voor mezelf bak, dan maak ik kleine broodjes van 50 g meel per broodje. Je kunt uiteraard ook één groot brood bakken, en de hoeveelheid meel/olijven aanpassen.

Niet-kneden olijfbroodjes (6 st)

300 g meel (mengsel volkoren/wit of eigen voorkeur) - 150 g (of 1 potje) zwarte olijven, gehakt - 3/4 tl gedroogde gist (geen zout, dat zit al in de olijven) - 240 ml water

Voorbereiding:

Roer meel, gist en olijvenstukjes door elkaar. Voeg het water toe en roer alles even snel goed door elkaar. Er mag geen droog meel meer te zien zijn, en het deeg moet iets uitzakken - voeg evt. wat water toe (meelsoorten zijn verschillend in het opnemen van vocht). Dek de kom af en laat bij kamertemperatuur 12 tot 18 uur staan.

Bereiding:

Bestrooi een werkvlak met bloem (ik gebruikte maisbloem omdat ik dat over had), en haal met behulp van een deegschraper het gerezen deeg in één beweging uit de kom, laat het op de bloem terechtkomen. Vouw (ik doe dat met de deegschraper) een paar keer dubbel, zodat alle kanten met bloem bedekt zijn. Vorm een rechthoek van het deeg, en verdeel die in zes stukjes (dit gaat heel makkelijk met de rechte kant van de deegschraper). Vorm van elk stukje een broodje en leg ze op een bakplaat. Laat nog een half uur rijzen.

Bak de broodjes 30 minuten bij 200 graden.